DEĞİŞKENLER
Değişkenler, verileri bellekte tutmak için kullanılır. Her tanımlanan değişken, bellekte
belli bir yer ayrılmasına neden olur. Değişkenin içerisine programın herhangi bir yerinde
farklı değerler atanabilir. İçerisinde değer bulunduran bir değişkene yeni bir değer
atandığında eski değer kaybolur, yerine bu yeni değer tutulur. ‘Değişken’ adını da bu yüzden
alır.
Örnek olarak boş bir bardak düşünün. İçindeki madde su, meyve suyu veya kola
olabilir. Önemli olan bardağın kendisidir. İçindeki ise bardağın içerdiği maddedir. Yani
bardağı bir değişken içindeki maddeyi de değişkenin değeri olarak düşünebiliriz.
Değişkenler tanımlanırken değişken isminin başına “$” (dolar işareti) konulur.
Değişkenler (ç, ğ, ü, ö, ş ı, İ gibi Türkçe karakterler hariç) bir harf ya da ‘_’ işareti ile
başlayabilir. Değişken adı içerisinde rakam bulunabilir fakat değişken adı rakamla
başlayamaz. Ayrıca değişken içerisinde ‘_’ işaretinden başka işaret kullanılmaz
Değişkenlere atama yapılırken daha sonra göreceğiniz atama operatörü olan “=”
(eşittir) işareti kullanılır. Değişken tipi belirlemeden değişkene direkt olarak değer
atayabiliriz.
-Doğru Tanımlama Örnekleri
$sayi_1 = 453;
$isim = “Hasan”;
$boy = 1.78;
Değişken Tipleri
PHP’de de diğer dillerde olduğu gibi değişken tipleri (veri türü) bulunmaktadır.
Tutulacak verilerin özelliğine ( türü, boyutu gibi) göre, kullanıcı veri türlerinden birini seçer.
Bu veri türlerini sırayla inceleyelim.
-Tam Sayı (İnteger) Veri Türü
Negatif veya pozitif ondalık kısmı bulunmayan sayılardır. 34, 567, 2343, -65, 56306
gibi sayılar örnek verilebilir.
Örnek Kod: Çıktı:
<body>
<? $i=65; echo ($i); ?> 65
<br>
<? $x=-345; echo ($x); ?> 345
<br>
<? $y=937278; echo ($y); ?> 937278
</body>
-Kayan Noktalı (Real) Veri Türü
Ondalıklı kısmı bulunan sayılardır. Örneğin 564.4, -23.9 gibi sayılardır. Bu veri türüne
değer atanırken sayının tam kısmı ve ondalık kısmı arasına “.” (nokta işareti) konulur.
Örnek Kod : Çıktısı:
<body>
<? $i=65.6; echo ($i); ?> 65,6
<br>
<? $x=-345.76; echo ($x); ?> 345,76
<br>
<? $y=937278.94;echo($y); ?> 937278,94
</body>
Karakter Dizileri (String) Veri Türü
İsminden de anlaşılacağı gibi karakterlerden (harf, rakam, işaret) oluşan veri türüdür.
Örneğin “internet”,”Sayı 11/102#”,”30 Nisan 2007” ifadeleri birer string örneğidir. String
veri türleri çift tırnak (“) ve tek tırnak (‘) olmak üzere iki şekilde tanımlanmaktadır. Bu iki
tanımlamanın arasındaki fark çok önemlidir
-Çift Tırnak ile Tanımlanan Karakter Dizileri
Bu tanımlamada çift tırnak içinde başka bir değişken varsa o değişkenin değeri
aktarılır.
Örnek Kod : Çıktısı:
<body> Bilişim Teknolojileri
<?
$ad="Bilişim";
$sonuc="$ad Teknolojileri";
echo($sonuc);
?>
</body>
-Tek Tırnak ile Tanımlanan Karakter Dizileri
Bu tanımlamada tek tırnak içinde başka bir değişken varsa o değişkenin değeri
alınmaz. Değişken adı $ işareti ile birlikte aktarılır.
Örnek Kod: Çıktısı :
<body> $ad Teknolojileri
<?
$ad="Bilişim";
$sonuc=’$ad Teknolojileri’;
echo($sonuc);
?>
</body>
-Dizi Tipindeki Değişkenler
Hazırlanmış fonksiyonlarla kullanıldıklarında birçok işlem kolayca yapılabilir. Bu
fonksiyonları ileriki konularda göreceksiniz. Dizi tipindeki değişkenlerin nasıl
tanımlandığını inceleyelim.
$dizi[ anahtar ] = değer ;
Dikkat: Dizi oluştururken kullanılan anahtar nümerik (sayısal) ve karakter dizisi
olabilir. Fakat negatif değer alamaz.
Örnek Kod:
<?
$gun[0]= ”Pazartesi”;
$gun[1]= ”Salı”;
$gun[2]= ”Çarşamba”;
$gun[3]= ”Perşembe”;
$gun[4]= ”Cuma”;
?>
Yukarıdaki örnekte tek boyutlu dizi tanımlaması yapılmıştır. Tek boyutlu dizilerin
yanı sıra iki, üç veya daha fazla boyutta diziler tanımlamak da mümkündür.
İki Boyutlu Dizi Tanımlaması:
<?
$araba [“BMW”] [“renk”] = ”kırmızı”;
$araba [“BMW”] [“model”] = 2007;
$araba [“Fiat”] [“renk”] = ”beyaz”;
$araba [“Fiat”] [“model”] = 2005;
?>
Dizilerde kullanılan anahtarlarda karakter dizisi kullanıldığında mutlaka çift tırnak
içine alınmalıdır. $araba [BMW] [renk] = ”kırmızı”; tanımlaması yanlış bir tanımlama
olur.
-Nesneler (Objects)
Herhangi bir sınıf (class) yazıldıktan sonra o sınıfa ait tanımlanan değişkenlerdir.
Tanımlandıkları sınıfların özellik ve fonksiyonlarına bu değişkenler üzerinden ulaşılabilir.
Örnek Kod: Çıktısı:
<? motorlu taşıt
class araba {
function mesaj () {
echo "motorlu taşıt";}
}
$mercedes = new araba;
$mercedes->mesaj(); ?>
Yukarıdaki programda öncelikle araba adında bir sınıf (class) tanımlaması yapılmıştır. Bu
sınıf mesaj adında bir fonksiyona sahiptir. Bu fonksiyonla ekrana "motorlu taşıt" cümlesi
yazdırılabilir. Sınıf tanımlaması bittikten sonra $mercedes = new araba; satırı ile araba sınıfı
türünden $mercedes isimli yeni bir nesne (object) değişkeni tanımlanmıştır. Bu aşamadan
sonra $mercedes isimli nesnemiz araba sınıfının sahip olduğu bütün özellik ve fonksiyonları
kullanabilecektir. Nitekim $mercedes->mesaj(); satırı ile mesaj fonksiyonu çalıştırılmıştır.
-Mantıksal (Boolean) Değişkenler
Bazı kaynaklara göre, gerçekte PHP'de mantıksal değişken türü yoktur. Ancak diğer PHP
değişkenleri mantıksal değişkene çevrilebilir. Böylece geriye 1 yani true (doğru) veya 0 yani
false (yanlış) ya da null (boş) olarak değer döndürülür. Aşağıdaki tabloda veri türlerinin
mantıksal türe dönüştürüldüğü zaman ortaya çıkan sonuçlar gösterilmiştir.
| Mantıksal tipe dönüştürülen değişken |
Mantıksal sonucu |
| String (içi boş ise) |
0 veya null(boş) |
| String (içi dolu ise) |
1 |
| Integer (içi sıfır ise) |
0 veya null(boş) |
| Integer (negatif veya pozitif ise) |
1 |
| Double(içi sıfır ise) |
0 veya null(boş) |
| Double (negatif veya pozitif ise) |
1 |
Not: Değişkenler arasında tür ataması settype() fonksiyonu yardımıyla gerçekleştirilebilir.
Değişkenin türünü öğrenmek için ise gettype() fonksiyonu kullanabilirsiniz.
Örnek Kod: Ekran Çıktısı :
<? 1
$i=4543;
Settype($i,'boolean'); 1
echo($i);
?>
<br>
<?
$sayi=0;
Settype($sayi,'boolean');
echo($sayi);
?>
<br>
<?
$s="ali";
Settype($s,'boolean');
echo($s);
?>
2. satırda döndürülen
mantıksal değer null
(boş) olduğu için bu
satırda boşluk
yazılacaktır.
